Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej - Rybnik

ul. 3 maja 22/24
44-200 Rybnik
tel. (032) 422-37-40
fax. (032) 422-37-40 w. 64
rybnik@osu.pl

Archidiecezja katowicka
Województwo śląskie

Prowadzone dzieła apostolskie

Zespół Szkół Urszulańskich w Rybniku

ul. 3 Maja 22, 44-200 Rybnik
tel. (32) 422 87 50
e-mail: urszulanki@urszulanki.rybnik.pl
www.urszulanki.rybnik.pl

	Liceum w Rybniku  Zespół Szkół Urszulańskich w Rybniku Publiczne Liceum Ogólnokształcące Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej w Rybniku
	Gimnazjum w Rybniku  Zespół Szkół Urszulańskich w Rybniku Gimnazjum Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej w Rybniku
	Szkoła podstawowa w Rybniku Zespół Szkół Urszulańskich w Rybniku Szkoła Podstawowa Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej w Rybniku

Z historii klasztoru

Do Rybnika przybyły urszulanki na zaproszenie władz miejskich w sierpniu 1923 roku. Miasto ofiarowało im budynki przy ul. 3 Maja wymagające remontu i napraw. Już we wrześniu otworzyły przedszkole, szkołę powszechną, a w 1924 r. ośmioklasowe gimnazjum. Bardzo życzliwie przyjęte przez społeczność niewielkiego miasta (Rybnik liczył 14.000) szybko się zorientowały, że w środowisku potrzebne były szkoły zawodowe. Utworzyły więc Trzyletnią Szkołę Zawodową, po rocznym kursie przygotowawczym już w 1925 r., a w 1928 r. powstało Seminarium Nauczycielek Rzemiosła.

Reforma z 1932 r. spowodowała zmianę także systemu szkolnego urszulanek. Obok szkoły podstawowej prowadziły więc czteroletnie gimnazjum i dwuletnie liceum. Szkoła zawodowa przekształciła się w Gimnazjum Krawiectwa, a Seminarium w Liceum Gospodarczo-Społeczne. Nowoczesne metody nauczana i wychowania, świetnie zaopatrzona biblioteka i czytelnia czasopism, liczne koła zainteresowania, patriotyczna i głęboko religijna atmosfera szkoły wzbudzały w czasie wizytacji podziw władz oświatowych.

W 1935 r. wynajęły siostry w Brzeziu nad Odrą dom na "zieloną szkołę". Uczennice wyjeżdżały tam z nauczycielami na dwa tygodnie nauki na świeżym powietrzu. W latach 1923-34 urszulanki wykształciły ponad 7 tysięcy uczennic, a maturę zdało 1636. Rozwój szkół zmusił do rozpoczęcia w 1937 r. budowy nowego gmachu.

Wybuch wojny przerwał prace budowlane przy niemal już gotowym nowoczesnym budynku. Niemcy zlikwidowali wszystkie szkoły, zajęli wszystkie pomieszczenia, usuwając siostry z domu do budynku gospodarczego. Mimo bardzo ciężkich warunków, nie chciały opuścić Rybnika. Aby uniknąć ich wysiedlenia ze Śląska, przyjechała z Wiednia urszulanka austriacka i została przełożoną wspólnoty. O tajnym nauczaniu nie było mowy w domu zajętym przez Gestapo.

W 1945 r. Rosjanie zorganizowali w domu szpital. Kiedy więc siostry już w kwietniu 1945 r. otwierały szkołę, musiały wypożyczyć na ten cel dwie sale od proboszcza. Otwarta 19 kwietnia szkoła była po wojnie pierwszą w Rybniku. Zgłosiło się ok. 500 dzieci i młodzieży w różnym wieku. Początkowo władze szkolne okazywały pomoc prowadzonemu przez siostry przedszkolu, szkole podstawowej, gimnazjum i dwom szkołom zawodowym. Ale już od 1948 r. rozpoczęły się utrudnienia: przykre wizytacje, zarzucające brak właściwego programu ideologicznego, trudności w zatwierdzaniu dyrektorek, itp. W 1949 r. jako pierwsza zamknięta została szkoła podstawowa, ostatnia matura w liceum ogólnokształcącym odbyła się w 1953 roku. W latach 1951-1955 likwidowano licea i technika zawodowe. Jedynie zasadnicza szkoła gastronomiczna i technikum gospodarcze przetrwały do 1962 roku.

Pozostała z tych lat dokumentacja stanowi świadectwo dramatycznej walki o katolickie szkolnictwo na Śląsku podejmowanej przez urszulanki, wspierające je grono świeckich nauczycieli oraz rodziców uczennic, świadectwo walki przeciw bezprawiom komunistycznych rządów. 26 lipca 1962 r. władze oświatowe i miejskie nie tylko zawiadomiły o zamknięciu ostatnich szkół, ale także o przejęciu budynków wraz z całym ich wyposażeniem. Przez dwadzieścia lat siostry jednak nigdy nie straciły kontaktu z dziećmi i młodzieżą. Rozpoczęły bowiem katechezę przy parafiach nie tylko w samym Rybniku, ale także w wielu pobliskich miejscowościach. Kilka sióstr uczyło języków obcych w grupach lub indywidualnie. Cały czas utrzymywały też bliskie kontakty z byłymi uczennicami

Podobnie jak w Poznaniu po powstaniu Solidarności, za radą i z pomocą biskupa Herberta Bednorza, urszulanki podjęły próbę odzyskania szkoły. W 1982 r. otrzymały zgodę Ministerstwa Oświaty na otwarcie Liceum Ogólnokształcącego. Prowadzenie szkoły związane było z kosztami, których ani rodzicom, ani siostrom nie udałoby się ponieść. Dlatego biskup katowicki powołał w 1984 r. Dzieło Przyjaciół Żeńskiego Liceum Ogólnokształcącego Sióstr Urszulanek w Rybniku, które poważnie wsparło budżet szkoły pieniędzmi uzyskiwanymi z niedzielnych kolekt w parafiach.

Szkoła - dzisiaj gimnazjum i liceum - wróciła do najlepszych tradycji z okresu międzywojennego, ma swoje uznane przez społeczeństwo rybnickie, ważne miejsce w kulturalnym życiu miasta, o czym m.in. świadczy nagroda ufundowana w 1998 przez prezydenta miasta za osiągnięcia wychowawcze i naukowe oraz dynamiczną obecność w życiu mieszkańców Rybnika. W tym właśnie roku szkoła obchodziła uroczyście 75-lecie swego istnienia. Zespół Szkół Urszulańskich liczy w roku szkolnym 2005/6 ok. 400 uczennic i uczniów. Chłopców jest prawie osiemdziesięciu. Siostry prowadzą internat dla 40 dziewcząt, a także niewielką stancję dla studentek.

Lit.: Szkoły urszulańskie w Rybniku. 75. rocznica działalności pedagogicznej Sióstr Urszulanek Unii Rzymskiej 1923-1998, Rybnik 1998.

Oprac. Urszula Borkowska OSU (2005 r.)

1 września 2001 roku powstało Publiczne Gimnazjum Sióstr Urszulanek, które od 2003 roku jest szkołą koedukacyjną.

Prywatne Liceum wygasło z dniem 31 sierpnia 2005 roku, jego miejsce zajęło koedukacyjne Publiczne Liceum Ogólnokształcące Sióstr Urszulanek.

Od 1 września 2004 roku Gimnazjum i Liceum tworzą Zespół Szkół Urszulańskich.

Od 1 września 2013 roku w Zespole Szkół Urszulańskich działalność rozpoczęła rozwojowa Szkoła Podstawowa.